İSTANBUL (AA) - İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ekimde 45,8'e yükseldi.

İSO Türkiye İmalat PMI anketinin Ekim 2024 dönemi sonuçları açıklandı.

Eşik değer olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, eylülde 44,3 olan manşet PMI ekimde 45,8’e yükselmekle birlikte eşik değer 50’nin altında kalarak faaliyet koşullarında bozulma sinyali vermeye devam etti.

Rapora göre imalat sanayi sektörünün geniş bir kesimi açısından zorlu faaliyet koşulları sürdü. Olumlu gelişmelerin gözlendiği tek sektör, üretim, yeni siparişler ve istihdamın yeniden büyümeye geçtiği gıda ürünleri oldu. Girdi maliyetleri genel olarak keskin bir şekilde artmaya devam etti.

Sektörün performansı nisan ayından bu yana düşüş eğilimi gösterdi. Zorlu piyasa koşullarının sürmesi, talebin zayıf kalmasına ve toplam yeni siparişler ile ihracattaki yavaşlamanın devam etmesine yol açtı. Buna bağlı olarak, imalatçılar üretimi üst üste yedinci ay azalttı. Ancak tüm bu göstergelerdeki düşüşler eylül ayına kıyasla hafifledi.

Yeni siparişlerdeki durgunluğun etkisiyle istihdam ve satın alma faaliyetlerinde de gerileme kaydedildi. Ancak bazı firmalar, personel sayılarındaki düşüşe gönüllü istifaların neden olduğunu bildirdi.

Türkiye İmalat PMI raporu, girdi stoklarında Mayıs 2020’den bu yana en yüksek oranlı azalma gerçekleştiğine işaret etti.

Enflasyonist baskılar, yılın son çeyreğinin başında da hafiflemeye devam etti. Girdi maliyetleri belirgin bir şekilde arttı ancak söz konusu artış yaklaşık bir buçuk yılın en düşük hızında gerçekleşti. Nihai ürün fiyatları enflasyonunda da düşüş kaydedildi.

Liradaki zayıflık, maliyet artışının önemli bir nedeni olmaya devam etti. Anket katılımcıları, buğday gibi bazı ham madde fiyatlarında ve nakliye maliyetlerinde artış bildirdi.

Son olarak, tedarikçi performansının eylülde son 9 ayın ilk iyileşmesini kaydetmesinin ardından ekimde girdi teslimat süreleri yeniden artış gösterdi. Ancak veriler teslimat sürelerindeki uzamanın oldukça ılımlı düzeyde gerçekleştiğine işaret etti.

- Gıda ürünleri hariç tüm sektörlerde üretim azaldı

Takip edilen 10 sektörden dokuzunda üretim azalırken bunun tek istisnası gıda ürünleri oldu. Üretimde en sert yavaşlama ise ağaç ve kağıt ürünlerinde kaydedildi. Bu sektördeki daralma Kovid-19 salgınının 2020'deki ilk dalgasından bu yana en yüksek oranda gerçekleşti. Benzer şekilde yeni siparişlerde de artış kaydeden tek sektör gıda ürünleri olurken en sert düşüş ise giyim ve deri ürünlerinde gözlendi.

Eylülde üç sektörün artış kaydetmesiyle nispeten olumlu belirtiler gösteren yeni ihracat siparişleri ekim ayında yalnızca gıda ürünlerinde büyüme sergiledi. Elektrikli ve elektronik ürünler ile kara ve deniz taşıtları sektörleri ise ihracatta yeniden yavaşlamaya geçti.

İmalatçılar, iş yükündeki hafifleme nedeniyle dördüncü çeyreğe girilirken genellikle personel sayılarını azaltma yoluna gitti. Sadece gıda ürünleri ile kimyasal, plastik ve kauçuk sektörleri istihdamını artırırken en keskin düşüş tekstil sektöründe kaydedildi.

Kara ve deniz taşıtları sektöründe ise anket geçmişinin en sert istihdam azalışı gerçekleşti.

Ekim ayında girdi maliyetlerindeki artışlar izlenen 10 sektörden altısında ivme kaybetmesine rağmen yüksek seviyelerde seyretti. Girdi fiyatlarında en hızlı yükseliş gıda ürünlerinde görülürken en yavaş artış kimyasal, plastik ve kauçuk sektöründe kaydedildi.

Metalik olmayan mineral ürünler sektöründe talebi canlandırmaya yönelik çabaların etkisiyle nihai ürün fiyatları yaklaşık dört buçuk yıldır ilk kez düşüş gösterdi.

Diğer sektörlerin satış fiyatlarında ise genelde ılımlı artışlar gözlendi. Ancak son 6 ayın en yüksek enflasyonunu kaydeden gıda ürünleri başta olmak üzere bazı sektörler nihai ürün fiyatlarını belirgin şekilde artırmaya devam etti.

Son olarak ekim ayında tedarikçilerin teslimat süreleri takip edilen 10 sektörden sadece üçünde kısaldı. Eylülde bu sayı 6 olarak gerçekleşmişti.

Açıklamada endekse ilişkin değerlendirmesine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları kaydetti:

"Üretim, yeni siparişler ve istihdam gibi birçok önemli alt göstergedeki zayıflamanın ekim ayında hafiflemesine rağmen, son veriler zorlu talep koşullarının Türk imalat sektörünü baskılamaya devam ettiğini gösterdi. Firmaların, girdi stoklarını yaklaşık son dört buçuk yılın en yüksek oranında azaltması dikkati çekti. Anketin nispeten olumlu bir sonucu ise enflasyonist baskıların azalmaya devam etmesi ve en azından büyümenin önündeki bu özel engelin etkisini azaltması oldu."