TBMM (AA) - TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la, bir ilde faaliyet gösterebilecek yapı denetim kuruluşu sayısı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenecek.

TBMM Genel Kurulunda kabul edilen düzenlemeyle, Yapı Denetimi Hakkında Kanun'da değişiklik yapılıyor. Buna göre, denetim sorumluluğunu üstlendiği bir işe yönelik yapılacak tespitler doğrultusunda hazırlanacak teknik inceleme raporuna istinaden yapı denetim kuruluşu hakkında idari müeyyidelerden bir veya birden fazla cezanın verilmesinin gerekmesi halinde uygulanacak idari para cezası, 50 bin liradan az olmayacak. Yapı denetim hizmet sözleşmesi bedelinin yüzde 50'sinin 50 bin liradan fazla olduğu hallerde ise yapı denetim hizmet sözleşmesinin en fazla yüzde 50'si kadar idari para cezası verilecek.

Men yönünde cezayı gerektiren üçüncü fiilin de işlenmesi ve bundan dolayı ceza verilip ilan edilmesi halinde, son ilan tarihinden itibaren Merkez Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine, Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilerek faaliyetine son verilecek ve teminatı irat kaydolacak.

Yapı denetim kuruluşunun, denetim sorumluluğunu üstlendiği yapının taşıyıcı sisteminde en geç yapı kullanma izin belgesi aldıktan sonra 15 yıl içinde veya yapım aşamasında çevresinde yer alan binanın taşıyıcı sisteminde onarılamaz düzeyde yapısal bir hasarın oluşması halinde de Merkez Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilerek faaliyetine son verilecek ve teminatı irat kaydolacak.

Yapı denetim kuruluşlarına son 10 takvim yılı içerisinde 3 ayrı teknik inceleme raporu kapsamında 3 adet idari müeyyide uygulanmasına sebebiyet vererek kayıtları tutulan denetçi mimar ve denetçi mühendislerle diğer teknik personel, Merkez Yapı Denetim Komisyonunun kararı ve Bakanlığın onayı ile 3 yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda teknik görev alamayacak ve başka yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacak. Aynı parselde birden fazla yapının olduğu durumlarda her bir yapı için ayrı teknik inceleme raporu düzenlenecek.

Zemin numunelerini aldığı durumlarda arazi ve sondaj çalışmaları, numunelerin alınması ve taşınması süreçleri de dahil olmak üzere, deneylerinin yapılması, deney sonuçlarının raporlanması, izlenmesi ve denetlenmesi süreçlerinde ilgili standartlara ve mevzuata uymaması halinde laboratuvar kuruluşuna idari para cezası verilecek.

- Teminatlar

Bakanlıkça, yapı denetim ve laboratuvar kuruluşlarından teminat alınacak. Yapı denetim izin belgelerinin vizesi aşamasında, laboratuvar kuruluşlarının ise izin belgelerinin her üçüncü vizesi aşamasında, teminatını o yıl için belirlenen teminat bedeline tamamlaması istenecek. Alınan teminatlar haczedilemeyecek ve üzerine ihtiyati tedbir konulamayacak. Teminatın türü, tutarı, iadesi ve irat kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça hazırlanan yönetmelikle belirlenecek.

Yapı denetim kuruluşuna, farklı teknik inceleme raporlarına istinaden aynı takvim yılı içerisinde, ikinci ve sonraki her yeni iş almaktan men cezasının uygulamaya konulduğu tarih için Bakanlıkça belirlenen teminat bedelinin yüzde 10'u kadar idari para cezası, İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce uygulanacak. Takvim yılı içerisinde uygulanacak idari para cezası, teminat bedelinin yüzde 50'sini aşamayacak.

Yapı denetim kuruluşu, yapı sahibince belirlenen ancak daha sonra herhangi bir nedenle inşaat alanında yapılacak değişiklikle bu alanın Bakanlıkça belirlenen metrekareyi aşması ve yapının artık elektronik dağıtıma konu olması gerektiğinin anlaşılması halinde mevcut yapı denetim kuruluşunca durum ilgili idareye bildirilecek ve yapı için elektronik ortamda görevlendirme yapılmadan yapı ruhsatı düzenlenemeyecek ve yapının devamına izin verilmeyecek. Herhangi bir aşamada elektronik dağıtıma konu olması gerekirken elektronik dağıtım yapılmaksızın o yapının denetimine devam ettiği anlaşılan yapı denetim kuruluşunun, İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce 3 ay süreyle yeni iş almasına izin verilmeyecek ve aynı kuruluşa doğru yapı inşaat alanına göre tespit edilen yapı denetimi hizmet bedelinin yüzde 50'si oranında idari para cezası uygulanacak. Yeni iş alınmamasına sebebiyet veren iş için yeni bir yapı denetim kuruluşu görevlendirilmeden yapının devamına izin verilmeyecek.

Öngörülen yapı denetim kuruluşları ve laboratuvar kuruluşları hakkında Bakanlıkça uygulanacağı belirlenen idari müeyyideler, ilgili genel müdür; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce uygulanacağı belirlenen idari müeyyideler ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürü tarafından uygulanacak.

Yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun icrai veya ihmali davranışla yeni iş almaktan men cezası uygulanmasını gerektiren veya ilgili kanun hükümlerine ilişkin görevini kötüye kullanan ortakları, yöneticileri, mimar ve mühendisleri ve diğer teknik personeli, yapı müteahhidi, şantiye şefi, proje müellifi gerçek kişiler ile laboratuvar görevlileri, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.

Bir ilde faaliyet gösterebilecek yapı denetim kuruluşu sayısı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenecek. İhtiyaç halinde büyükşehirler, Bakanlıkça birden fazla bölgeye bölünerek faaliyet gösterebilecek yapı denetim kuruluşu sayısı her bir bölge için ayrı ayrı belirlenebilecek ve yapı denetim kuruluşlarının faaliyeti, merkezinin bulunduğu bu bölgeyle sınırlandırılabilecek. Buna ilişkin esaslar Bakanlıkça belirlenecek.

Kanunla, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'a, "Kentsel Dönüşüm Başkanlığının görev ve yetkileri" başlıklı madde ekleniyor. Buna göre, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, Belediye Kanunu kapsamındaki uygulamalara ilişkin kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilanı ile Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun kapsamındaki yenileme alanı ilanına ilişkin gerekli hazırlık işlemlerini yürütecek.

- Coğrafi verilerin toplanmasına yönelik düzenlemeler

Düzenlemeyle Coğrafi Bilgi Sistemleri İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'da değişiklik yapılıyor.

Buna göre, gerçek kişilerin ve özel hukuk tüzel kişilerinin Türkiye'ye ait Ulusal Coğrafi Veri Sorumluluk Matrisi kapsamındaki coğrafi verileri toplaması, üretmesi, paylaşması veya satması; fikri, sınai ve ticari haklara ilişkin mevzuat hükümleri ile Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla ve ticari faaliyetleri gerçekleştirmek için gerekli belgelere sahip olması şartıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının iznine tabi olacak.

İzin belgesinin geçerlilik süresi bir yıldan az 5 yıldan fazla olmayacak şekilde izin isteklisinin talebi üzerine yıl bazında Bakanlığın onayıyla belirlenecek. İznin başlangıç tarihi, başvurunun Bakanlıkça onaylandığı tarih varsayılacak.

İzin bedeli Türk vatandaşı gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişileri için; coğrafi veri tema sayısı, çalışma alanı, izin süresi ve talep sahibinin başvuru tarihi itibarıyla en son hesap dönemine ait gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan gelir tablosundaki net satış tutarı veya işletme hesabı özetindeki satış hasılat tutarı esas alınarak, katsayıların izin katsayısı bedeli ile çarpımıyla hesaplanacak.

İzin bedeli, yabancı gerçek veya tüzel kişiler için bir izin katsayısı bedelinin 1250 katının süre katsayısı ile çarpımıyla hesaplanacak. Bir izin katsayısı bedeli 1750 lira olacak. Başvuru evrakları Bakanlıkça onaylanan gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri, izin bedelini 15 gün içerisinde Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünün ilgili hesabına yatırmakla mükellef olacak; 15 gün içinde ödeme yapılmaması halinde başvuru geçersiz sayılacak.

- İdari para cezaları

Yerel yönetimler, akıllı şehir uygulamaları kapsamında coğrafi veri toplayan sensörleri Bakanlıkça oluşturulacak elektronik ortama kaydedecek.

Bakanlıkça coğrafi veri izninin alınmadığının tespiti halinde; izin başvurusu yapmak için faaliyet sahibine tebliğ tarihinden itibaren verilecek 15 günlük sürede izin başvurusu yapmayan Türk vatandaşı gerçek kişi ve özel hukuk tüzel kişilerine bir yıllık en yüksek izin bedeli tutarında, yabancı gerçek ve tüzel kişilere ise bir yıllık izin bedelinin 2 katı tutarında idari para cezası uygulanacak.

İdari para cezası uygulanmış olması izin alma yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacak; izne tabi gerçek kişi ve özel hukuk tüzel kişilerinin bedelini ödeyerek izin almaları gerekecek. Cezaların uygulanmasına yönelik usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

İdari para cezasının tahakkuk tarihinden itibaren 60 gün içinde izin başvurusunda bulunulmaması halinde, sonrasında yapılacak ilk izin başvurusunda izin bedeli 2 katı tutarında uygulanacak.

Coğrafi Bilgi Sistemi konularında faaliyet gösteren gerçek kişilerle özel hukuk tüzel kişileri; Ulusal Coğrafi Veri Sorumluluk Matrisi kapsamında ürettikleri coğrafi verilerini, afet ve acil durumlar öncesi ve sonrasında, afet ve acil durum yönetimi kapsamında yapılacak çalışmalarda kullanılmak üzere Bakanlıkla bedelsiz olarak paylaşmakla yükümlü olacak.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından dağıtım lisansı verilen tüzel kişilerin, dağıtım faaliyetleri kapsamında Türkiye'ye ait Ulusal Coğrafi Veri Sorumluluk Matrisi kapsamındaki coğrafi verileri toplaması, üretmesi, paylaşması veya satması, Ulusal Coğrafi Bilgi Platformuna kayıt olmak şartıyla Bakanlığın izin yükümlülüğünden muaf olacak. Dağıtım lisansı verilen tüzel kişilerin coğrafi verileri dağıtım lisansı kapsamı dışında ticari amaçla satışı ve gelir getirici paylaşımı muafiyet kapsamında olmayacak.

Ulusal Coğrafi Bilgi Platformunun kurulumu, bakımı, idamesi, geliştirilmesi ve işletilmesine ait tüm yazılım, donanım ve danışmanlık giderleri ile Kurul, Yürütme Kurulu, çalışma heyetleri ve mesleki yeterlilik belgelendirme hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin giderler, uluslararası veri paylaşım ağlarına üyelik aidatı, coğrafi bilgi sistemi ile ilgili ulusal ve uluslararası etkinlikler kapsamındaki giderler Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten ve/veya Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi bütçesinden karşılanacak.

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Bakanlık tarafından verilen izin veya lisans belgeleri, süresinin bitimine kadar geçerli olacak. Bu tarihten önce Bakanlık tarafından onay aşaması tamamlanmamış izin veya lisans başvuruları geçersiz sayılacak.

- Türkiye Çevre Ajansının faaliyetleri ve yapısına ilişkin düzenlemeler

Türkiye Çevre Ajansının Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da değişikliğe gidiliyor. Buna göre, Türkiye Çevre Ajansı, faaliyetlerinde verimliliği artırarak kamu hizmetlerinin düzenli, süratli, etkin, verimli ve ekonomik yürütülmesi amacıyla, şirketler kurarak veya şirketlere ortak olarak da faaliyetlerini gerçekleştirebilecek. Ajansın şirketlere ortak olmasına Cumhurbaşkanınca karar verilecek.

Türkiye Çevre Ajansının organ ve birimleri; personel istihdamı, statüsü ve mali haklarıyla yönetim kurulunun görevleri, çalışma esasları ve Ajans Başkanı ile başkan yardımcılarının görevlerine ilişkin düzenlemeler de kanunda yer alıyor.

Kanun teklifinin kabul edilmesinin ardından TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, birleşimi, saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.

- Görüşmelerden

Kanun teklifinin ikinci bölümünün tümü üzerindeki görüşmelerde söz alan DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren'in, "Afrin'i işgal ediyorsunuz." sözleri üzerine Genel Kurulda tartışma yaşandı.

AK Parti Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu, Eren'e tepki göstererek, "Kimse Türkiye Cumhuriyeti'ni işgalci, Türk askerini de işgal eden olarak tanımlayamaz. Hatibin sözlerini düzeltmesini talep ediyorum." dedi.

DEM Parti Grup Başkanvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit ise kendileri açısından düzeltilecek bir şey olmadığını savundu.

Bunun üzerine AK Parti'li Yenişehirlioğlu, "Eğer hatip konuşmasını düzeltmiyorsa, Grup Başkanvekili de bu açıklamayı yapıyorsa o zaman Türk askerini 'işgalci' olarak nitelendiren DEM Parti'sidir." şeklinde konuştu.

İYİ Parti Aydın Milletvekili Ömer Karakaş da Koçyiğit'e tepki göstererek, "Siz, Suriye milletvekili misiniz? Suriye'den mi maaş alıyorsunuz?" ifadesini kullandı.

İYİ Parti Grup Başkanvekili Turhan Çömez, Suriye'de ortaya çıkan yapıların Türkiye için tehdit olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

"Türkiye'nin ve Türk askerinin sınırın ötesinde kendi güvenliği için bulunmasını bir 'işgalci' olarak tanımlamayı şiddetle reddediyorum. Bu kabul edilemez. Dendi ki 'orada bir devlet ve yönetim var'. Doğru. Suriye'nin toprak bütünlüğünü de savunuyoruz. Peki yıllardır PYD/YPG denen terör yapısı, Amerika ve İsrail tarafından destekleniyor. Onlar için bir kere ağzınızdan 'işgalci' lafı çıktı mı?"

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay ise Türkiye'nin terörle mücadele ettiğini vurgulayarak, "Kendi bağımsızlığımıza, egemenliğimize yönelik terörle ve terör örgütleriyle bir mücadele yürütmektedir. Suriye'de bugüne kadar yapılan operasyonlar da bu çerçevededir. Kaldı ki yeryüzünde Suriye'nin toprak bütünlüğünü en çok savunan ve bu konuda ısrar eden ülke de Türkiye'dir. Türkiye'yi 'işgalcilik' ile itham eden görüşleri şiddetle reddediyoruz." şeklinde konuştu.

TBMM Başkanvekili Karaca, 5 Aralık 1934'te Anayasa ve Seçim Kanunu'nda yapılan değişiklikle kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmasının 90. yıl dönümünü kutlayarak, "Umut ediyor ve diliyorum ki bu parlamentoda bir kadın Meclis Başkanı ve kadın başkanvekillerinin olacağı ve Siyasi Partiler Kanunu'nda yapılacak değişiklikle parlamentoda eşit temsiliyet hakkının elde edileceği bir mücadeleyi hep birlikte başarırız." ifadelerini kullandı.

Grup başkanvekilleri de kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmasının 90. yıl dönümünü kutladı.

(Bitti)